Tak wai

Soms draag ik iets jarenlang met me mee, ook al sluit ik na mijn werkdag mijn computer netjes af. Dit verhaal is zo’n ervaring voor mij.

Broer en zus

Ik begeleidde een broer en zus, twee kinderen die door hun moeder in hun thuisland waren achtergelaten. De situatie van moeder was hopeloos. Ze stond er alleen voor, zonder steun, zonder netwerk, en in haar wanhoop besloot ze haar oudste kinderen naar verre familie te sturen. Wat ze niet wist, was dat die familie hen niet zou beschermen. Geen school, geen liefde, geen veiligheid. Het meisje werd behandeld als een slaaf in huis, zelfs door ooms en tantes die verderop woonden. De jongen had iets meer vrijheid, maar hij werd fysiek mishandeld.

En toen, een jaar later, werd het meisje uitgehuwelijkt. Ze was slechts vijftien jaar oud. Haar leven werd een nachtmerrie. Ze leefde afwisselend bij haar gewelddadige echtgenoot en bij haar familie. Het besef kwam hard aan: als ze wilden ontsnappen, zou ze dat zelf moeten doen. In het geheim spaarden ze kleine beetjes geld, het wisselgeld van boodschappen, zorgvuldig verborgen. Uiteindelijk had ze genoeg om naar een internetcafé te gaan, waar ze contact maakten met hun oude mentor in Nederland. De school bracht hen in contact met mij en het LKHA.

Hun eerste vluchtpoging mislukte. Bij de douane werden ze tegengehouden, omdat ze zonder toestemming van hun familie reisden. Ze werden ondervraagd, opgesloten en uiteindelijk teruggebracht naar de familie die hen zo mishandelde. De situatie werd daarna nog strikter. Maandenlang was er geen contact, maar ze gaven niet op. Na lange tijd, vol risico en angst, probeerden ze het nog een keer. Deze keer slaagden ze, met een mengeling van geluk en immense moed.

Toen ze eindelijk in Nederland aankwamen, waren ze nog minderjarig. Terug naar hun moeder was geen optie meer. Mijn collega’s en ik vroegen tijdelijke voogdij aan bij de Raad voor de Kinderbescherming. De jongen werd ondergebracht in een pleeggezin, het meisje, bijna volwassen, begon aan een kamertraining. Toen ik broer en zus later zag, werd duidelijk hoezeer het hen allebei had getekend. De littekens zullen altijd blijven.

Toen ik broer en zus later zag, werd duidelijk hoezeer het hen allebei had getekend. De littekens zullen altijd blijven.

Het is niet makkelijk

Ik wilde altijd het verschil maken, maar juist in deze casus voelde ik de machteloosheid die ik soms ervaar in mijn werk. Hoe weinig je kunt doen, vooral als je te maken hebt met systemen die zo ver weg lijken, in landen waar alles anders geregeld is. Gelukkig kan ik goed afsluiten. Als mijn computer uit is, mijn telefoon uit… kan ik het werk ook in mijn hoofd loslaten. Maar dat is niet makkelijk. Zeker niet als je weet dat het om zulke jonge kinderen gaat. Kinderen die gedwongen werden om veel te snel volwassen te zijn. Die moesten overleven, zonder de kans om gewoon kind te zijn.

Waarom dit verhaal verteld moet worden

Verhalen zoals deze moeten gedeeld worden. Niet om te choqueren, maar om bewustzijn te creëren. Huwelijksdwang en achterlating zijn geen ‘ver-van-mijn-bed’-problemen. Het kan overal gebeuren. In elke gemeenschap, in elke economische situatie. En het gebeurt nog steeds, elke dag. Ik hoop dat ouders, wanneer ze het moeilijk hebben, eerder hulp zoeken. Hier, in Nederland. En ik hoop dat jongeren weten: als iets niet klopt of niet jouw keuze is, mag je om hulp vragen. Uiteindelijk gaat het om menselijkheid. Om voor jezelf én voor elkaar te zorgen. Om ogen en oren open te houden, zelfs wanneer alles je probeert te doen geloven dat het niet jouw probleem is.