Blog: ‘Mijn ouders hebben een hele lijst met eisen.’

Casemanager Ellen van Leeuwen werkt bij het Landelijk Knooppunt Huwelijksdwang en Achterlating (LKHA). Geregeld geeft zij voorlichtingen aan professionals, maar ook aan mensen die kans lopen slachtoffer te worden van huwelijksdwang of achterlating. Ellen geeft altijd voorbeelden. Dankzij deze voorbeelden komen mensen er soms achter dat dit ook mensen in hun directe omgeving kan overkomen.

Samen met collega’s en een theatergroep gingen we naar een aantal locaties van een mbo-school in regio Haaglanden. De theatergroep liet een voorstelling zien over een jonge vrouw die door haar vader werd gedwongen om met iemand te trouwen. Met veel lawaai kwamen de studenten de klas binnen, maar gedurende de voorstelling werden ze steeds stiller. Sommigen worden geraakt door de voorstelling en proberen hun emoties te verbloemen. Na de voorstelling gingen we met de studenten en acteurs in gesprek: ‘Was je niet boos op je vader? Werd je uiteindelijk verliefd op de man met wie je moest trouwen? Werd hij ook gedwongen om met jou te trouwen?’

Vrije partnerkeuze
Gedurende het gesprek kwamen we op vrije partnerkeuze. Wat is vrije partnerkeuze eigenlijk? Eén student gaf als antwoord: ‘Je mag zelf bepalen met wie je trouwt. Ook als het iemand is van hetzelfde geslacht. Het is een mensenrecht.’ Helaas is dit niet voor iedereen vanzelfsprekend. Wanneer je onder druk wordt gezet om met iemand te trouwen, is er sprake van huwelijksdwang. Die druk kan heel subtiel zijn, maar er kan ook sprake zijn van bedreiging of geweld. Deze druk komt van ouders, familie of de gemeenschap. Wanneer gaat vrije partnerkeuze over in dwang? En wat speelt daarbij een rol?

Dezelfde religieuze afkomst
In het gesprek kwamen we erachter dat niet iedereen in de groep een helemaal vrije partnerkeuze heeft. De groep is onder de indruk wanneer een jongen vertelde: ‘Mijn ouders wilden een jaar geleden dat ik met een meisje trouwde. Zij heeft dezelfde religieuze afkomst als mijn familie, onze vaders kennen elkaar al jaren en zijn ook nog eens zakenpartners. Uiteindelijk konden wij allebei aangeven dat we niet wilden trouwen. Gelukkig zijn onze families hierin meegegaan.’

Een meisje vertelde: ‘Ik mag zelf kiezen met wie ik trouw, maar hij moet wel geboren zijn in hetzelfde land als waar ik geboren ben. Ook moet hij hetzelfde geloof hebben.’

Weer een ander meisje besefte opeens dat zij ook niet helemaal een vrije keuze heeft: ‘Mijn ouders hebben een hele lijst met eisen. Hij moet minstens een hbo-opleiding hebben, een goede baan, mag niet te oud zijn, niet eerder getrouwd, zijn roots mogen niet in bepaalde landen liggen, ga zo maar door. En ik moet zelf nog maagd zijn als ik trouw, anders ben ik geen goede huwelijkskandidaat.’

Mijn ouders zoeken een huwelijkskandidaat
De dag na de voorlichting belde de mentor van de groep ons op: ‘Een leerling die aanwezig was bij de voorstelling, is naar mij toegekomen. Ze had een telefoongesprek opgevangen waardoor ze denkt dat haar ouders bezig zijn met het zoeken van een huwelijkskandidaat.’ De mentor vraagt advies hoe ze het beste met dit meisje in gesprek kan gaan, en hoe ze goed door kan vragen wat er nu precies speelt. Daarna hebben we de mentor nog vaker gesproken om advies te geven.

Wil jij ook advies rondom huwelijksdwang en achterlating? Je kunt het LKHA bereiken via 070-3454319 en lkha@veiligthuishaaglanden.nl.

Deze blog is gebaseerd op een waargebeurde casus. De namen en details zijn aangepast.