Annemarie

Dit was één van de situaties die je niet snel vergeet. Ze blijven bij je, omdat het maar nét goed ging. Omdat het over moed ging. Over keuzes maken tegen de stroom in, en over het gevecht voor een eigen leven, voor vrijheid. Het begon met een telefoontje dat alles veranderde.

Contact via omwegen

Ik herinner het me nog goed: de stem aan de andere kant van de lijn was nerveus. “Mijn vriend zit vast in Afrika. Zijn ouders mogen nergens achter komen. Kunnen jullie helpen?” Het ging om een jongen van Afrikaanse afkomst, opgegroeid in Nederland, en hij was wanhopig. De ouders van zijn vriend hadden ontdekt dat hij op jongens viel, iets wat voor hen onverteerbaar was. Dus besloten ze hem terug te sturen naar het land van herkomst. Niet om vakantie te vieren of een oma te bezoeken, maar omdat ze niet konden accepteren wie hij was.

We moesten hem zelf spreken, maar dat was niet gemakkelijk. Hij zat bij familie die van niets mocht weten. Soms konden we alleen contact maken via Snapchat. Ik herinner me dat moment nog goed. Zijn stem was vol angst, de pijn en het verdriet duidelijk te horen. Hij zei letterlijk: “Ik wil terug naar Nederland, maar ik kan niet naar huis.” Hij was doodsbang. De situatie was uitzichtloos, maar we gaven niet op.

De moeder was de drijvende kracht achter zijn achterlating. Zij wilde absoluut dat hij in Afrika zou blijven. Maar zijn vader, die bleek iets toegankelijker, zorgde uiteindelijk voor zijn ticket terug naar Nederland. Het was een kleine maar betekenisvolle overwinning. En het was veel spannender dan normaal, want hij wilde niet met zijn ouders terug naar huis.

Dit was één van de situaties die je niet snel vergeet. Ze blijven bij je, omdat het maar nét goed ging.

Schiphol

Toen hij eindelijk terugkwam in Nederland, moest hij door de aankomsthal van Schiphol waar zijn familie op hem stond te wachten…  Ik zal nooit vergeten hoe gespannen hij was.

Hij zei: “Iedereen die ik zie, kan mijn oom zijn. Of mijn neef. Ze gaan me herkennen.” Je kon de angst bijna voelen. Hij was zo bang dat zijn eigen familie hem zou herkennen. De spanning in de lucht was te snijden. Hij  koos ervoor om met zijn vriend mee te gaan. Hij was meerderjarig, dus hij had het recht om zelf te bepalen. Maar dat maakte het niet minder riskant. Zijn vriend woonde in dezelfde stad als zijn ouders. De situatie lag heel gevoelig.

Hij redde het – ook door zijn netwerk

Wat hem hielp, was het netwerk om hem heen: zijn vriend, een stagebegeleider, mensen op school. Ze zagen dat het niet goed ging en grepen in. Dat maakte het verschil.

Maar hij hing alles op aan zijn vriend — zijn plek, zijn toekomst. Ik dacht vaak: “Als dit misgaat, wat dan?” Die zorg bleef.

Loslaten, maar niet vergeten

Na zijn terugkeer in Nederland schakelden wij een lokale hulporganisatie in. Ik herinner me dat we tegen hem zeiden: “Trek aan de bel als je ons nodig hebt.” Hij had weer voorzichtig contact met zijn vader, hij wilde zijn keuze uitleggen. Maar diep van binnen wist ik: ‘De reden waarom je ooit bent weggestuurd, is er nog steeds.’ Het was zo moeilijk om te accepteren dat zijn strijd nog niet voorbij was. Hij had een kans gekregen, maar de weg was nog lang.

Waarom deze verhalen moeten worden verteld

Veel mensen weten niet dat dit gebeurt. En daarom moeten deze verhalen verteld worden. Zodat iemand, bijvoorbeeld een docent die iets vreemds merkt, weet wat hij kan doen. Zodat jongeren weten dat er hulp is. En zodat we als samenleving beter begrijpen waarom iemand soms moet vluchten voor zijn eigen familie. Want dit is geen ver-van-je-bed-show. Het is mensenwerk. Het gebeurt hier, in Nederland. Elke dag weer. En elke keer als ik terugdenk aan deze jongen, vraag ik me af hoe het nu met hem gaat. Want dit verhaal, dit gevecht, is niet voorbij.