Artikel 284 van het Wetboek van Strafrecht stelt ‘dwang’ strafbaar. Wie met bedreiging, intimidatie of met andere middelen iemand dwingt iets te doen of te laten, begaat een misdrijf. Dit artikel is van toepassing bij het dwingen tot een huwelijk of verblijf in het buitenland. Het gaat gepaard met sociale druk, dreiging en soms met fysiek geweld en vrijheidsberoving.

De verdachte van een dwangmisdrijf kan in voorlopige hechtenis worden genomen. De maximumstraf bedraagt twee jaar. Verder is het mogelijk in Nederland huwelijksdwang te vervolgen als het huwelijk in het buitenland werd gesloten en huwelijksdwang daar niet strafbaar is.

Huwelijksdwang en achterlating gaan vaak gepaard met algemeen strafbare feiten zoals wederrechtelijke vrijheidsberoving, seks met minderjarigen (kindbruiden), mishandeling en diefstal (paspoort). Ook hier staat het strafrecht aan de kant van de slachtoffers.

Huwelijksdwang vervolgen is echter ingewikkeld. Het speelt zich af in de beslotenheid van de familiekring of in het land van herkomst. Slachtoffers zijn angstig, kwetsbaar en afhankelijk. Naar buiten treden en aangifte doen heeft zeer ingrijpende gevolgen.

Civiel Recht

Op 5 december 2015 is de Wet tegengaan huwelijksdwang in werking getreden. In het buitenland gesloten huwelijken met een minderjarige partner (jonger dan 18 jaar) worden in Nederland niet langer erkend.

• Beide partners dienen voortaan minimaal 18 jaar te zijn om in Nederland te kunnen trouwen.
• Is het buitenland gesloten huwelijken worden in Nederland pas erkend als beide partners minimaal 18 jaar zijn.
• Heeft een Nederlander of een persoon die in Nederland woont in het buitenland een polygaam huwelijk gesloten? Dit huwelijk wordt niet erkend in Nederland.
• Huwelijken tussen neef en nicht worden in beginsel verboden, behalve als beide volwassen partners hier uit vrije wil toe besluiten.